Dzień Środowiska został stworzony po to, by zwrócić uwagę na otoczenie, w którym żyjemy i zainspirować mieszkańców planety do poszukiwania rozwiązań, które pomogą ją zmienić w pozytywny sposób. Czasu mamy już niewiele, ale jeśli w działania zaangażuje się wiele podmiotów, to jest duża szansa na ochronę zasobów wodnych w Polsce. Bardzo ważne jest tutaj jednak zaangażowanie nie tylko przedstawicieli władz, ale także biznesu.
Zobowiązanie Żywiec Zdrój
Od wielu lat Żywiec Zdrój podejmuje strategiczne działania w zakresie zasobów wodnych. Projekty firmy skupione są wokół trzech obszarów: ochrona zasobów wodnych, dążenie do zamkniętego obiegu wody w zakładach producenta oraz zapewnienie dostępu do wody dla lokalnych społeczności w miejscach, w których Żywiec Zdrój prowadzi działalność. Wszystkie działania stanowią odpowiedź na realną potrzebę społeczną.
Z uwagi na postępujące zmiany klimatyczne, które w widoczny sposób wpływają na stan zasobów wodnych, spółka rozpoczyna nowy projekt odtwarzania mokradeł „Kropla do kropli” i zobowiązuje się pięciokrotnie zwiększyć ilość dotychczas odnawianych dzięki działaniom „Po stronie natury” zasobów wody. Firma dąży do zwiększenia w 2030 roku dostępności wody1 dla lokalnych społeczności w miejscach prowadzenia działalności2 aż 2,5-krotnie. Prezes Żywiec Zdrój Marek Sumiła tłumaczy – Dzięki realizacji tego zobowiązania spółka będzie odtwarzać zasoby wodne odpowiadające ponad 1600 basenów olimpijskich. To tak, jakby w każdym polskim mieście pojawił się 1 basen, a w miastach wojewódzkich nawet po 2. Dodaje również, że – celem zobowiązania jest odtworzenie zasobów wodnych na terenach naszych zlewni, czyli obszarów, z których wody spływają, np. do rzek czy jezior. Zobowiązanie to łączy dotychczasowe działania z zupełnie nowym projektem „Kropla do kropli” realizowanym z Centrum Ochrony Mokradeł. Nasz plan jest niezwykle ambitny. Już za sześć lat, dzięki prowadzonym inicjatywom, chcemy bez szkody dla środowiska zwiększyć 2,5-krotnie ilość wody dostępnej dla mieszkańców lokalnej społeczności. To ogromne wyzwanie, którego chcemy się podjąć za wszelką cenę, gdyż na szali jest jakość życia przyszłych pokoleń.
Program „Po stronie natury” skupia w obszarze ochrony zasobów wodnych trzy inicjatywy: 8 milionów drzew posadzonych przez Żywiec Zdrój; „Kwietne Łąki” – trwającą od 12 lat inicjatywę polegającą na ochronie łąk wysokogórskich i spowalnianiu odpływu wody oraz zwiększaniu jej infiltracji na terenie 64 ha; „Kropla do Kropli” – projekt odnowy mokradeł.
„Kropla do kropli”
To projekt odtwarzania mokradeł, który został zainicjowany na początku lutego 2024 roku. Żywiec Zdrój rozpocznie ponowne uwadnianie osuszonych torfowisk na terenie gminy Mirosławiec w województwie zachodniopomorskim. Projekt realizowany będzie wspólnie z Centrum Ochrony Mokradeł pod nadzorem naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego. Według danych aż 85% torfowisk3, które dawniej stanowiły naturalny krajobraz Polski, dziś wymaga odtworzenia. Celem projektu „Kropla do Kropli” będzie więc przywrócenie naturalnych funkcji wytypowanym do projektu terenom w woj. zachodniopomorskim. Są nimi zdolność do gromadzenia zasobów wodnych, ograniczenie emisji, a docelowo trwałe pochłanianie dwutlenku węgla oraz zachowanie bioróżnorodności. Mokradła to dom dla wielu rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Ostateczny zakres działań będzie realizowany na podstawie studium wykonalności, za którego przygotowanie będą odpowiedzialni eksperci z Centrum Ochrony Mokradeł.
– Torfowiska są naturalnymi rezerwuarami wody, stanowiącymi rodzaj gąbki nasyconej wodą pod powierzchnią ziemi. Mimo ogromnego znaczenia dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa, ponad połowa europejskich torfowisk została zniszczona lub przekształcona, a tylko nieliczne zachowały swoje ekologiczne walory. Warunki beztlenowe charakterystyczne dla podmokłych terenów torfowisk spowalniają proces rozkładu materii organicznej, umożliwiając zgromadzenie i przechowywanie węgla pochodzenia roślinnego w postaci torfu.
Dlatego zdrowe torfowiska mają kluczowe znaczenie zarówno dla zachowania różnorodności biologicznej w Europie, jak i dla realizacji celów Unii Europejskiej dotyczących łagodzenia skutków zmian klimatycznych, wynikających z globalnego ocieplenia. Pomimo zajmowania zaledwie 3% powierzchni Ziemi, torfowiska przechowują globalnie prawie 30% całkowitej ilości węgla w glebie. Dodatkowo, torfowiska odgrywają istotną rolę w oczyszczaniu wody, wpływając pozytywnie na kondycję gleby zarówno na obszarach rolniczych, jak i leśnych. Chronią one również przed skutkami powodzi i suszy, a także mogą zmniejszać erozję – wylicza funkcje zdrowych torfowisk prof. Mariusz Lamentowicz z Uniwersytetu in. Adama Mickiewicza w Poznaniu, współpracujący z Centrum Ochrony Mokradeł.
Każdy może się przyłączyć
Ochrona zasobów wodnych jest zadaniem dla każdego mieszkańca planety. Wystarczy pamiętać o zakręcaniu wody podczas mycia zębów czy brania prysznica, dbaniu o sprawne urządzenia sanitarne. Edukowanie innych także ma sens, zachęcajmy więc innych do dbania o wodę, bo ona nie poczeka…
*Żywiec Zdrój za Nielsen: Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (food), sprzedaż wolumenowa w okresie wrzesień 2022 – październik 2023, kategoria wody butelkowanej
1 w tzw. zasobach dyspozycyjnych, z których można korzystać bez szkody dla środowiska
2 W rejonach, w których znajdują się zakłady rozlewnicze Żywiec Zdrój
