Próchnica butelkowa to schorzenie zębów mlecznych dzieci. Jego nazwa pochodzi od jednej z najczęstszych przyczyn, jaką jest przedłużające się karmienie dziecka butelką. Na powstawanie próchnicy butelkowej ma wpływ kilka czynników. Po pierwsze, szkliwo we wczesnym okresie rozwoju dziecka nie jest jeszcze dostatecznie zmineralizowane. Po drugie, dieta niemowląt i małych dzieci obfituje w węglowodany, które często zalegają w jamie ustnej długo po posiłku. Dodatkowo popularne, dosładzane dania mają lepką, gęstą konsystencję, która z łatwością przylega do zębów… To wszystko sprawia, że na delikatnych ząbkach dziecka może tworzyć się nalot o lekko żółtawym zabarwieniu, prowadzący do procesów korozyjnych.
Nalotem, który oblepia mleczaki, jest płytka nazębna. Powstaje ona w wyniku działania bakterii, które się namnażają. Przy braku odpowiedniej higieny prowadzi to do demineralizacji tkanek twardych uzębienia, a efekty widoczne są w postaci ciemnych plamek przy linii przednich zębów oraz białych plamek na innych mleczakach.
Próchnica może powodować ból, a także być przyczyną przedwczesnej utraty uzębienia mlecznego i nieprawidłowości rozwojowych narządu żucia. Stwarza to wiele zagrożeń, m.in. dla rozwoju mowy. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka, a działania zapobiegawcze należy podjąć jak najwcześniej.
Jak zapobiegać próchnicy u niemowląt i małych dzieci?
Ważne, aby rodzice zwracali uwagę na odpowiednią higienę smoczka oraz akcesoriów do karmienia. Niedozwolone jest oblizywanie ich przez osobę dorosłą – w ten sposób mogą być przenoszone niebezpieczne dla dziecka bakterie.
Już w okresie noworodkowym warto podjąć próbę wypracowania nawyków czyszczenia zębów u dziecka. Jama ustna maluszka wymaga przecierania dwa razy dziennie – gazikiem lub ewentualnie palcem. Od momentu pojawienia się pierwszego ząbka przychodzi czas na regularne mycie zębów dziecka. Najważniejsza jest staranność czyszczenia – prawidłową techniką i odpowiednią szczoteczką.
Najlepsza będzie szczoteczka z małą główką oraz bardzo miękkimi, gęsto osadzonymi włóknami. Optymalna ilość pasty z fluorem to wielkość połowy ziarenka groszku. Należy czyścić każdy ząb ze wszystkich stron, nie zapominając o mniej dostępnych miejscach– doradza Agnieszka Stacel – Stępniewska, ekspert marki Mama i ja. – Istotne jest czuwanie nad poprawnością procesu szczotkowania i uczenie dziecka, jak robić to w prawidłowy sposób. Dziecko nie ma w pełni rozwiniętych zdolności motorycznych. To rodzice są odpowiedzialni za zdrowie i czystość zębów dziecka. Dlatego, do wieku 10 – 12 lat, powinni mu pomagać i w razie potrzeby, domywać zęby.
Bardzo ważną kwestią w kontekście zapobiegania próchnicy butelkowej jest odpowiednia dieta. Nie należy udostępniać dziecku w nocy słodkich napojów, ponieważ cukier sprzyja rozwojowi i namnażaniu bakterii. Najlepszym napojem na noc jest niegazowana woda źródlana, dostosowana do potrzeb małych dzieci – jak na przykład woda źródlana Mama i ja.
Cukier to wróg dziecięcych zębów – smoczka nie można zanurzać np. w miodzie, a spożycie słodkich przekąsek i napojów w ciągu dnia trzeba ograniczyć. Jeśli od czasu do czasu maluch dostaje słodycze – lepiej, żeby nie spożywał ich przez cały dzień, tylko zjadł jednorazowo, a następnie umył zęby, pod czujnym okiem mamy lub taty.
Agnieszka Stącel – Stępniewska podkreśla: Uważności wymaga też nocne karmienie. Mleko zawiera cukry, a częste karmienie w tym czasie może bardzo wcześnie powodować rozległą próchnicę. Dlatego po każdym karmieniu dziąsła dziecka powinny być przecierane czystym, wilgotnym wacikiem lub gazikiem. Może to też być bezpieczna dla dziecka, ergonomiczna szczoteczka silikonowa.
Podstawą jest zachęcanie dziecka do zdrowych nawyków – zarówno higienicznych, jak i żywieniowych. Już od okresu niemowlęcego dziecko powinno być przyzwyczajane, że zęby po posiłku wymagają czyszczenia, a optymalnym napojem jest niegazowana woda źródlana, która doskonale gasi pragnienie oraz nawadnia młody organizm.
Przy zauważeniu jakichkolwiek zmian na zębach dziecka, niezależnie od jego wieku, wymagana jest konsultacja ze stomatologiem. Odpowiednia interwencja na wczesnym etapie choroby pozwala bezboleśnie i skutecznie zapobiec rozwojowi próchnicy i rozprzestrzenianiu się niepożądanych zmian na inne ząbki.
Jednak, by nie narażać maluszka na stres oraz pozwolić mu spokojnie i zdrowo się rozwijać, warto pamiętać o podstawowych zasadach profilaktyki. Prozdrowotne rytuały sprzyjają temu, by dzieciństwo było beztroskie i pełne pięknego uśmiechu.
————————————————————————————————————————————-
Agnieszka Stącel-Stępniewska
Jej celem jest przekazywanie jak szybko, skutecznie i w prosty sposób nauczyć się prawidłowego dbania o zdrowe zęby stosując odpowiednie produkty i prawidłowe techniki. Od wielu lat prowadzi szkolenia z zakresu profilaktyki stomatologicznej propagując prawidłową higienę jamy ustnej jako najlepszą metodę na zachowanie własnych zębów przez całe życie.
