Choć jego nazwa pochodzi od greckiego słowa „fillo”, co znaczy „liść”, ciasto filo pochodzi z Turcji, gdzie było znane już w XIII w. Bywa mylone z ciastem francuskim, ale zarówno ich przygotowanie jak i składniki różnią się od siebie. W przeciwieństwie do ciasta francuskiego, które robi się na bazie masła, filo robi się z mąki, ciepłej wody i oliwy z oliwek. Jest więc mniej kaloryczne, a jego płaty są znacznie cieńsze. Składniki są ograniczone do minimum, ale już wykonanie jest dość skomplikowane. Po starannym wymieszaniu składników, formuje się kulę, którą następnie dzieli się na mniejsze i pozostawia w chłodnym miejscu na ok. 2 godziny. Kluczowy etap przychodzi potem. Trzeba bowiem ciasto rozwałkować, a następnie dłońmi rozciągać do momentu aż płat będzie cienki niczym pergamin. Każdy przygotowany w ten sposób kawałek ciasta, oprósza się skrobią ziemniaczaną i przykrywa (np. wilgotnym ręcznikiem), żeby nie wysechł. Ciasto powinno bowiem pozostać sprężyste. Jeśli ktoś nie ma wprawy lub czasu, aby samodzielnie przygotować ciasto, może wykorzystać w domowych wypiekach gotowe surowe plastry ciasta filo, które są dostępne w sklepach spożywczych.
Na słodko czy wytrawnie?
Najbardziej znanym deserem z ciasta filo jest baklava. Cienkie płaty są przełożone masą orzechową, polane obficie miodem lub syropem i posypane pistacjami. Jest to wyjątkowo słodka potrawa, ale miłośnicy bardziej wytrwanych smaków nie muszą czuć się zawiedzeni. Filo bowiem doskonale sprawdza się także w przekąskach z farszem mięsnym i warzywnym.
– Jeśli do delikatnego w smaku ciasta filo chcemy dodać mięso, warto wybierać wędliny o wyrazistym aromacie – podpowiada Anna Burak z firmy Dobrowolscy. – Polecam na przykład szynki z linii Tradycyjnie Wędzone, które przygotowywane są w tradycyjnych wędzarniach opalanych drewnem olchowym i wędzone nad żywym ogniem.
Chrupiący wędliniarskiego placek drwala
Składniki na jedną blachę:
– ok. 250 g Szynki z Wadowic Dobrowolscy
– ok. 250 g Kiełbasy podwawelskiej Dobrowolscy
– 1 opakowanie ciasta filo
– 4 jaja
– 1 mały brokuł
– 1 mały kalafior
– 5 małych marchewek
– 200 g sera mozzarella
– świeże zioła
– sezam
– 2 średnie czerwone cebule
– pieprz i sól
Przygotowanie:
Kalafior i brokuł myjemy i wycinamy kwiaty. Marchewki obieramy lub dokładnie myjemy. Wszystko wrzucamy do gotującej osolonej wody i gotujemy tak, by były al dente. Odcedzamy i odstawiamy na bok. Kroimy kiełbasę w plasterki, a następnie szynkę w małą kostkę i przesypujemy do miseczki. Rozgrzewamy piekarnik do 180°C. Przygotowujemy dużą płaską blachę i wykładamy ją papierem do pieczenia. Rozbijamy jaja i oddzielamy żółtka. Białka roztrzepujemy tak, by miały jednolitą konsystencję.
Układamy na blasze cztery warstwy ciasta filo. Każdą warstwę ciasta smarujemy z wierzchu białkiem za pomocą pędzelka. Po ułożeniu 4 warstw ciasta kładziemy pierwszą warstwę wędlin, czyli kiełbasę i posypujemy ją drobno pokrojoną cebulą.
Następnie przykrywamy to trzema płatami ciasta filo, nie zapominając o pokryciu każdego z nich białkiem. Potem układamy równomiernie warzywa i posypujemy mozzarellą. Przykrywamy wszystko kolejnymi trzema warstwami ciasta filo. Rozkładamy równomiernie szynkę i rozsmarowujemy na niej żółtka rozmieszane do płynnej konsystencji. Pieprzymy i solimy do smaku.
Przykrywamy pozostałymi warstwami ciasta filo, które na koniec posypujemy sezamem.
Do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni wkładamy blachę z plackiem i pieczemy ok. 30 minut.
Smacznego!
