Uszczelnienie procedur związanych z bezpieczeństwem personelu medycznego czeka wszystkie szpitale i placówki medyczne w UE. W ramach realizacji unijnego planu walki z rakiem UE przewiduje podjęcie szeregu działań mających na celu zwalczanie chorób nowotworowych poprzez m.in.: uaktualnienie przepisów dotyczących kontaktu z substancjami niebezpiecznymi. Pracownicy służby zdrowia, którzy mają do czynienia z lekami rakotwórczymi, mutagennymi lub reprotoksycznymi, czyli tzw. niebezpiecznymi produktami leczniczymi, zostaną przeszkoleni w zakresie bezpiecznego obchodzenia się z nimi. Oznacza to, że wzrośnie liczba zaktualizowanych szkoleń, raportów, protokołów, będących nadzorem w zakresie ochrony pracowników przed narażeniem na działanie niebezpiecznych produktów leczniczych.
Zaangażowanie UE w walkę z nowotworami pochodzenia zawodowego zgodne jest ze strategią zawartą w planie działania dotyczącym czynników rakotwórczych na lata 2020–2024. W projekcie łączy się działania państw członkowskich i partnerów społecznych w celu szybkiego wdrożenia wartości dopuszczalnych i innych przepisów przyjętych na szczeblu UE. Pozwoli to na ograniczenie narażenia na 26 substancji niebezpiecznych, a tym samym poprawienie warunków pracy około 40 mln pracowników.
„Brakuje skutecznych mechanizmów ochrony przed narażeniem pracowników na kontakt z lekami niebezpiecznymi. Rozwiązaniem mogłoby być wprowadzenie środków prewencyjnych do polskiej ochrony zdrowia, będących dodatkowym zabezpieczeniem dla personelu medycznego oraz pacjentów przed wpływem rakotwórczych i mutagennych leków. Celem praktykowania europejskich standardów w zakresie bezpieczeństwa w polskich szpitalach.” – podkreśla mgr Marcin Bicz, członek Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, Zastępca kierownika Apteki Szpitalnej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.
Bazując na przepisach i wytycznych UE, Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, wypracowała proces certyfikacji szpitali pod kątem bezpieczeństwa i jakości z uwzględnieniem odniesienia do substancji rakotwórczych. W ramach kryteriów oceny szpitali zwrócono m.in. uwagę na: zredukowanie liczby incydentów związanych z narażeniem na materiał zakaźny, zakłucia, zranienia, leki niebezpieczne. Formularz zbada stopień implementacji procedur związanych z bezpieczeństwem personelu, zapobieganiem zakłuciom i zranieniom oraz odpowiednim postępowaniem w zakresie podaży leków cytotoksycznych.
Pracownicy ochrony zdrowia są grupą szczególnie narażoną na m.in. ekspozycję na materiał biologiczny, zakłucia i zranienia ostrymi narzędziami, kontakt z toksycznymi lekami oraz stres. Jak wykazują badania Komisji Europejskiej, każdego roku wypadki związane z pracą kosztują gospodarki krajów UE ponad 3,3% PKB (ok. 460 mld euro w 2019 roku), a na każde euro wydane przez pracodawcę na bezpieczeństwo i higienę pracy, przypadają ponad dwa euro zwrotu w postaci oszczędności.
„Powinniśmy więcej środków wydawać na zapewnienie bezpieczeństwa i prewencję poprzez szersze zastosowanie sprzętu bezpiecznego i wdrożenie elektronicznych rejestrów ekspozycji zawodowej na potencjalnie zakaźny materiał biologiczny, oraz monitorowanie i zapobieganie narażeniu na kontakt z lekami niebezpiecznymi i substancjami cytotoksycznymi w sektorze medycznym. Działania te pozwolą mniej wydawać na leczenie pracowników ochrony zdrowia oraz zapobiegać kosztom absencji z powodu ekspozycji na materiał zakaźny.” – podkreśla Paweł Witt przewodniczący Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, wieloletni Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki.
Eliminacja zagrożeń związanych z bezpieczeństwem pracy w placówkach medycznych i na oddziałach szpitalnych przyczynia się do zmniejszenia kosztów testowania, kwarantanny oraz absencji pracowników. W ramach dokumentu Komisji Europejskiej „Strategiczne Ramy UE dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021-2027”, w krajach UE promowana jest przede wszystkim wspomniana wyżej „Wizja zero”.
Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali została zawiązana w 2021 roku, a głównym jej celem jest zwiększanie bezpieczeństwa pracowników ochrony zdrowia w miejscu pracy, m.in. poprzez promowanie i zachęcanie szpitali do korzystania z bezpiecznego sprzętu medycznego. Głównym projektem koalicji jest program Deklaracji „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”, do którego przyłączają się polskie placówki medyczne, przestrzegające zaleceń zawartych w Deklaracji. W poprzednim roku do Koalicji dołączyło ponad 40 instytucji (szpitali, powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych, centrów zdrowia, ośrodków rehabilitacyjnych), w tym roku liczba zgłoszeń na ten moment wynosi ponad 90. Na początku lipca br. ruszyła pierwsza w Polsce certyfikacja bezpieczeństwa i jakości szpitali.
Patronat nad projektem objęły: Narodowy Fundusz Zdrowia, Rzecznik Praw Pacjenta, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Polska Federacja Szpitali, Naczelna Izba Lekarska, Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki, Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, Polski Klub Dostępu Naczyniowego, Stowarzyszenie Higieny Lecznictwa, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Naczelna Izba Aptekarska, Europejskie Stowarzyszenie Czyste Leczenie oraz Towarzystwo Chirurgów Polskich.
