Stosowane na świecie rozwiązania nie nadążają za rosnącą liczbą osób przesiedlonych oraz ich potrzebami. Zbyt wiele przesiedlonych dzieci spędza całe dzieciństwo w zawieszeniu, ponoszą najwyższe koszty sytuacji, której w żaden sposób nie zawiniły. Ale nie musi tak być – mówi Renata Bem, Dyrektor Generalna UNICEF Polska.
Naszym wspólnym obowiązkiem jest stworzenie świata, w którym wszystkie dzieci uchodźców i wysiedleńców będą mogły realizować swoje prawa i w pełni wykorzystywać swój potencjał – gdziekolwiek się znajdują. Oznacza to zwalczanie wszelkich przejawów dyskryminacji i nierówności związanych z ich statusem. To również przejście od krótkoterminowej pomocy humanitarnej do długofalowego systemowego podejścia skoncentrowanego na rozwoju – dodaje.
Wiele z obecnie stosowanych rozwiązań pozostaje poza zasięgiem tych wysiedlonych dzieci, które ich najbardziej potrzebują. Przeszkadzają w tym takie czynniki, jak: brak podziału odpowiedzialności między krajami, poleganie na krótkoterminowym podejściu, niewystarczające finansowanie działań włączających społecznie, dehumanizujące narracje na temat uchodźców i migrantów, które często przekładają się na dyskryminującą politykę, a także ograniczone zaangażowanie samych przesiedlonych dzieci i młodzieży w kształtowanie rozwiązań potrzebnych do odbudowy ich życia. Pilne skupienie się na potrzebach przesiedlonych dzieci ma ogromne znaczenie. Aby zapewnić im bezpieczeństwo i stabilność, możliwość nauki, korzystania z opieki zdrowotnej i socjalnej oraz pełne wykorzystanie ich potencjału, potrzebna jest odbudowa ich życia w integracyjnych, bezpiecznych i stabilnych społecznościach. Wymaga to kompleksowego podejścia skoncentrowanego na rozwoju, które wspiera potrzeby wysiedlonej ludności, a także społeczności ją przyjmujących, wzmacnia systemy i usługi, na których polegają obie społeczności, oraz promuje rozwiązania, które są zrównoważone, trwałe i sprzyjają spójności społecznej.
Dzieci zmuszone do opuszczenia domów potrzebują dostępu do niezbędnego wsparcia i usług, takich jak opieka zdrowotna, edukacja i ochrona socjalna, które mają kluczowe znaczenie dla ich bezpieczeństwa i dobrostanu. Muszą mieć możliwość życia w środowisku, które sprzyja ich zdrowemu wzrostowi i rozwojowi. Muszą zostać włączone do społeczności, które je przyjmują, i bezpiecznie powrócić do swoich domów, jeśli leży to w najlepszym interesie dziecka i gdy pozwalają na to warunki.
UNICEF wzywa rządy do:
- Rozszerzenia dostępu dzieci i rodzin do legalnych ścieżek poszukiwania schronienia, z naciskiem na możliwość łączenia rodzin oraz wydawanie wiz humanitarnych, pracowniczych i naukowych, a także przyznawania tymczasowej ochrony.
- Zwiększenia możliwości regulowania statusu osób przesiedlonych, ich integracji i rozwiązania problemu bezpaństwowości.
- Inwestowania w reaktywne, elastyczne i integracyjne systemy i usługi, które przynoszą korzyści zarówno przesiedlonym dzieciom, jak i tym ze społeczności przyjmującej.
- Zapewnienia ciągłości usług i wsparcia, gdy w najlepszym interesie dziecka leży powrót do społeczności pochodzenia.
- Słuchania i znaczącego angażowania przesiedlonych dzieci w poszukiwanie najlepszych dla nich rozwiązań.
