Jedno z pierwszych postępowań Prezesa UOKiK z zakresu przewagi kontraktowej dotyczyło relacji pomiędzy przetwórcami mleka a ich dostawcami. W 2018 r. Urząd sprawdził umowy sprzedaży, dostawy i kontraktacji. Efektem był raport, w którym wskazaliśmy, jak powinny wyglądać uczciwe umowy oraz które praktyki mogą stanowić nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej. Organ według obowiązujących ówcześnie przepisów nie mógł ingerować w umowy między spółdzielniami a ich członkami, niemniej przedstawił również tym podmiotom swoje rekomendacje co do treści umów na dostawę mleka. Ponieważ obowiązująca od grudnia 2021 r. nowa ustawa o przewadze kontraktowej pozwala na kontrolę relacji wewnątrzspółdzielczych, Prezes Urzędu postanowił sprawdzić czy spółdzielcy mają zagwarantowane uczciwe zasady dostaw mleka.
Pobierz wypowiedź Prezesa UOKiK Tomasza Chróstnego
– Spółdzielnie mleczarskie od 30 lat doskonale radzą sobie na rynku, notując nieprzerwany wzrost. Osiągnęły sukces i są stabilnymi partnerami dla największych sieci handlowych. Chcemy również zadbać o ich prawidłowe relacje z dostawcami mleka. Docierają do nas skargi hodowców, dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się, czy umowy stosowane przez spółdzielnie są zgodne z prawem – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
W przesłanych przez rolników i pozyskanych przez Prezesa Urzędu z innych źródeł umowach spółdzielni mleczarskich znalazły się postanowienia zakwestionowane w raporcie z 2018 r.
Są to między innymi:
- Możliwość dowolnej zmiany cennika mleka przez odbiorcę.
- Obniżanie ceny za pełnowartościowe mleko w okresie wypowiedzenia umowy.
- Brak możliwości, na żądanie dostawcy, poddania mleka ocenie jakościowej w niezależnym laboratorium. Zanieczyszczenie mleka różnego rodzaju substancjami może decydować o natychmiastowym rozwiązaniu umowy z rolnikiem i nałożeniu na niego kary umownej, bądź obniżeniu ceny. Wobec tak dotkliwych sankcji, w umowie musi istnieć możliwość obiektywnej weryfikacji parametrów mleka przez niezależne laboratorium.
- Niejasne zasady w stosowaniu kar umownych oraz łatwość natychmiastowego rozwiązania umowy przez spółdzielnię na niedookreślonych zasadach.
– Od publikacji raportu Urzędu w 2018 roku wiadomo, jak powinny wyglądać prawidłowe umowy przetwórców mleka z dostawcami. Dlatego zachęcam spółdzielnie, które jeszcze tego nie zrobiły, do jak najszybszego dostosowania swoich umów do naszych wytycznych. Proszę jednocześnie rolników o informowanie nas o nieprawidłowościach wykrytych w umowach z mleczarniami – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Aktualnie Prezes UOKiK prowadzi dwa postępowania wyjaśniające dotyczące spółdzielni mleczarskich Mlekpol i OSM Łowicz. W ramach monitorowania rynku mleka zamierza sprawdzić umowy także innych przetwórców mleka, nie tylko tych działających w formie spółdzielni. Dostawców, którzy chcą zweryfikować czy ich umowy z zawierają niekorzystne dla niech postanowienia, które mogą stanowić naruszenie przepisów, zachęcamy do lektury naszego raportu.
Przedsiębiorco, rolniku, jeżeli działasz w branży rolno-spożywczej i twój duży kontrahent wykorzystuje swoją przewagę, narzucając niekorzystne dla ciebie warunki współpracy – zawiadom UOKiK. Uruchomiliśmy specjalny formularz, który ułatwi ci zgłoszenie nieprawidłowości. Wejdź i wypełnij: https://ankieta.uokik.gov.pl/formularz-przewaga-kontraktowa.
