Polacy z cukrzycą chcą i mogą pracować. Nie wszyscy pracodawcy są otwarci na pracowników z chorobą przewlekłą

Leczenie, Zdrowie

Osoby z cukrzycą w Polsce mogą i chcą pracować: 70% nigdy nie wzięło L4 z powodu cukrzycy – wynika z najnowszego raportu Barometr Polskiej Diabetologii[1], którego inicjatorem jest Roche Diabetes Care. Co ciekawe, 56% pracodawców nie widzi problemu w zatrudnieniu osób z przewlekłą chorobą i jest elastyczna jeśli chodzi o odpowiednie przygotowanie warunków pracy, ale tylko 17% daje realne udogodnienia. Jak to zmienić?

W środę, 8 listopada, na tydzień przed Światowym Dniem Cukrzycy, premierę miała pierwsza część Barometru Polskiej Diabetologii – rozbudowanego raportu o cukrzycy w Polsce. Na początku zaprezentowano wyniki obszaru związanego z rynkiem pracy pt. „Cukrzyca a praca zawodowa”.

Według danych WHO ponad 440 milionów ludzi na całym świecie choruje na cukrzycę. W Polsce już nawet 3 mln Polaków choruje na cukrzycę, ale nawet 1 mln spośród nich nie zdaje sobie z tego sprawy, bo wciąż nie ma wykrytej choroby. (dane MZ) Cukrzyca jako choroba cywilizacyjna, oprócz wyzwań zdrowotnych, stawia przed decydentami także wyzwania społeczno-gospodarcze. – Według prognoz do 2030 roku będziemy mieć 4,5 mln osób z cukrzycą w Polsce. Znaczna ich część będzie aktywna zawodowo i dlatego chcieliśmy przyjrzeć się tematowi, jak osoby z cukrzycą, pracodawcy i otoczenie są przygotowani do pracy wyjaśnia Marta Rosińska, dyrektor generalna Roche Diabetes Care.

Jak pracodawcy podchodzą do osób z cukrzycą?

Wyniki pokazują, że cukrzyca nie wyklucza z rynku pracy, 65% osób z cukrzycą jest aktywna zawodowo, co więcej – 70% nigdy nie wzięło L4 z jej powodu. Niestety, 22% ankietowych wśród pracowników z cukrzycą, odczuło, że diagnoza miała wpływ na ich życie zawodowe – musieli zmienić pracę, zrezygnować z niej lub zostali zwolnieni. – W naszej firmie ok. 15% pracowników to osoby z cukrzycą. Są niezwykle zmotywowani, zaangażowani w pracę. Poza tym, jeśli ktoś odpowiednio panuje nad swoją chorobą przewlekłą, odpowiednio nią zarządza, to jest to też sygnał dla pracodawców, że takie kompetencje przeniesie też na grunt zawodowy: taki pracownik będzie świetnie zorganizowany i zmotywowany – tłumaczy Marta Rosińska.

Co ciekawe, 57% pracowników powiedziało o swojej chorobie już na etapie rozmowy kwalifikacyjnej. Wśród pozostałych 43% respondentów, którzy nie powiedzieli, przeważały głosy o tym, że decyzja była podyktowana chęcią równego traktowania i strachem przed ostracyzmem ze strony pracodawcy i współpracownika. To niepokojące zjawisko. – Pracownicy z cukrzycą to bezcenne osoby dla naszej gospodarki. Informacja o chorobie nie powinna mieć żadnego znaczenia w procesie rekrutacji, liczą się kompetencje. Ale pamiętajmy, że tworzenie przyjaznego miejsca pracy oraz dbanie o zdrowie pracowników jest długotrwałym procesem, wymagającym połączenia wysiłku różnych osób w wielu aspektach działania firmy. W te działania powinni angażować się wszyscy: pracodawca, kadra zarządzająca, dział zasobów ludzkich oraz sami pracownicy. Zanim to jednak nastąpi, to pracodawca musi być świadomy potrzeby budowania takiej organizacji firmy, aby była ona przyjazna pracownikom, w tym pracownikom z przewlekłymi schorzeniami – mówi Andrzej Mądrala, członek Rady Pracodawców RP, organizacji, która jest patronem Barometru.

Beata Stepanow, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej podkreśla, że często pracownicy ukrywający, że chorują na cukrzycę. – Najczęściej boją się utraty pracy, bo mieli złe doświadczenia w poprzednich miejscach pracy. Pracownik z cukrzycą powinien poinformować o swojej chorobie najbliższych współpracowników tak, aby w przypadku incydentu hiper- lub hipoglikemii mogli udzielić mu pierwszej pomocy we właściwy sposób oraz zadbać o utrzymanie ciągłości wykonywanej pracy – podkreśla ekspertka.

Czego oczekują pracownicy z cukrzycą?

Równie ciekawe wnioski klarują się po przyjrzeniu się wynikom pytań skierowanych do pracodawców. 56% nie widzi przeszkód w zatrudnieniu osoby z chorobą przewlekłą taką, jak cukrzyca. – Ale pamiętajmy, że to oznacza, że prawie połowa widzi problem w przyjęciu do pracy osoby z cukrzycą. A tymczasem, jak sami pacjenci wskazują, owe przystosowanie do pracy to często naprawdę drobiazgi. Na pytanie: „Co pracodawca mógłby zrobić, by poprawić komfort pracy osób z cukrzycą”, najczęściej pojawiały się odpowiedzi dotyczące wydłużenia czasu na posiłek, możliwości podgrzania obiadu, czy wydzielenie pomieszczenia do pomiaru cukru, by zrobić to w spokoju i na osobności – informuje Marta Rosińska.

Co więcej, mimo że ponad połowa pracodawców nie widzi problemu w zatrudnieniu osoby z cukrzycą, to raptem 17% wprowadziło realne udogodnienia dla pracowników z cukrzycą. Tymczasem pracodawcy, zatrudniając osobę z cukrzycą mogą liczyć na dodatkowe benefity. – Jeśli pracownik ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, a wiele osób z cukrzycą typu 1 takowe posiadają, to można pozyskać dofinansowanie na zorganizowanie jego stanowisko pracy z PFRON. Dodatkowe środki często oferują także instytucje takie jak Urzędy Pracy czy samorządy regionalne. Warto dodać, że często sami pracownicy wiedzą, gdzie szukać finansowania – podkreśla Beata Stepanow.

Czy Polacy wiedzą, jak pomóc osobom z cukrzycą podczas ataku hipoglikemii?

Inicjatorzy Barometru Polskiej Diabetologii zapytali także Polaków, czy znają objawy hipoglikemii, czyli nagłego spadku cukru oraz czy wiedzieliby, jak udzielić pomocy osobie w takim stanie. Aż 60% powiedziało, że nie wie, jak się zachować w takiej sytuacji. Co ciekawe, ponad połowa Polaków deklaruje, że wie, jak prawidłowo wykonać masaż serca i podjąć próbę przywrócenia czynności życiowych. Może zatem warto wprowadzić do szkoleń z pierwszej pomocy również wątek pomocy osobom z cukrzycą, skoro niebawem choroba ta obejmie 10% społeczeństwa? – Takie uzupełnienie podstawowego szkolenia BHP o element udzielania pierwszej pomocy osobom z cukrzycą to nie tylko budowanie poczucia bezpieczeństwa u pracowników z cukrzycą, ale także wśród współpracowników. – tłumaczy Marta Rosińska.

Konieczna jest edukacja społeczna, w zakresie wiedzy o cukrzycy i osobach z cukrzycą. Szeroka edukacja obejmie zarówno pracodawców, jak i pracowników. – Jako Roche Diabetes Care wydajemy rocznie 3 miliony złotych na edukację osób z cukrzycą. Wyniki raportu Barometru Polskiej Diabetologii wskazują, że musimy dalej podążać drogą uczenia Polaków życia z cukrzycą, jako chorobą własną lub otoczenia – podsumowuje dyrektor generalnie Roche Diabetes Care.

1: Badanie przeprowadzone przez agencję badawczą Inquiry w październiku 2023, na grupie ogólnej N=1010 oraz grupie osób z cukrzycą N=600.