Przez ostatni rok 400 specjalistów zdrowia psychicznego wdrożyło do swojej praktyki klinicznej warsztaty tool.iFightDepression.com. To więcej niż jeden nowy przewodnik po narzędziu dziennie. Znane w Europie ćwiczenia internetowe do własnej pracy z objawami depresji sfinansowała Komisja Europejska z programów o zdrowiu. Były dostępne w Polsce już wcześniej, ale zainteresowanie znacznie wzrosło po przybyciu do Polski osób z doświadczeniem uchodźczym i uruchomieniu programu pomocowego Mental Health Support for Ukrainian Refugees (MESUR). Okazało się, że nawet psychiatrom trudno jest zajmować się pacjentami i im pomagać, kiedy nie znają języka pacjentów. W narzędziu tool.iFightDepression.com pacjent sam wybiera język ćwiczeń, a specjalista wie, co poleca, bo poznał wcześniej ich zawartość w swoim języku. Narzędzie z katalogu najlepszych praktyk Komisji Europejskiej służy do samodzielnej pracy, ale dostęp do niego daje psycholog, psychoterapeuta, lekarz, interwent kryzysowy lub asystent zdrowienia.
Co znajduje się w warsztatach tool.iFightDepression.com? Mówi psycholog dr Piotr Toczyski, dyrektor programu Mental Health Support for Ukrainian Refugees (MESUR) w Polsce:
– Te cyfrowe warsztaty to elementarz samopoznania. W łagodnych formach depresji sprzyjają własnej pracy z objawami i w konsekwencji zdrowieniu. Ale polecałbym je każdej osobie, która chce lepiej poznać siebie, nie tylko w sytuacji kryzysu psychicznego – wyjaśnia.
Warsztaty stworzyli wspólnie uznani europejscy psychiatrzy i psychologowie zaproszeni do współtworzenia najlepszych praktyk Komisji Europejskiej. O czym są arkusze i treści tool.iFightDepression.com do samodzielnej pracy?
– Dwa warsztaty uczą technik aktywizacji behawioralnej z wykorzystaniem dzienniczka aktywności oraz planowania pozytywnych działań z wyprzedzeniem. Celem jest pomoc pacjentom w zwiększeniu aktywności i w skutecznym budowaniu pozytywnych działań. Kolejny warsztat dotyczy monitorowania swoich zaburzeń snu, które często związane są z depresją. Czwarty warsztat przeprowadza użytkownika przez trening rozwiązywania problemów i umożliwia podział dużego zadania na możliwe do opanowania podetapy. Ta technika została powiązana ze zmniejszeniem objawów depresyjnych. Piąty i szósty warsztat z głównej części koncentrują się na negatywnych przekonaniach i nabywaniu alternatywnych wzorców myślenia. Jest to klasyczna treść terapii poznawczo-behawioralnej. Jej skuteczność w połączeniu z innymi opisanymi technikami uważa się za dobrze ugruntowaną – tłumaczy dr Piotr Toczyski.
Czy mając takie warsztaty trzeba chodzić na terapię?
– Warsztaty tool.iFightDepression.com nie są dla nikogo konkurencją i nie zastępują innych usług, ale je wzmacniają. Nasza bezpłatna oferta sfinansowana jest przez Komisję Europejską po to, żeby uzupełnić już istniejące rozwiązania. Jest stosowana przez specjalistów pracujących na różnych platformach zdrowia psychicznego, w których firmy i organizacje często kupują pakiety dla zadbania o dobrostan swoich pracowników. Nasze narzędzie jest też w lokalnych centrach zdrowia psychicznego w całej Polsce – podkreśla dr Toczyski. – Poprzez tool.iFightDepression.com dajemy ważne podstawowe umiejętności, co pozwala specjalistom w bezpośrednim kontakcie pracować z klientami już nad sprawami bardziej zaawansowanymi.
Narzędzie tool.iFightDepression.com, podobnie jak strona internetowa iFightDepression.com, należy do kategorii znanej jako MHPSS, czyli „Zdrowie psychiczne i wsparcie psychospołeczne”. Czy wystarczy zajrzeć na stronę?
– Strona jest częścią większego pakietu, ale jej czytanie to za mało. Umieściliśmy na niej ogólne treści o depresji dla wszystkich zainteresowanych: dla młodzieży, nauczycieli, farmaceutów, osób duchownych. Niektóre osoby zaglądają na stronę i wypełniają autotest na depresję PHQ-9 w czyimś imieniu. Nie biorą w ten sposób udziału w cyfrowym warsztacie. Do bezpłatnych warsztatów dostęp daje jedynie specjalista. Jest w nich sześć kluczowych zestawów ćwiczeń do własnej pracy na komputerze lub smartfonie. Zgodnie z najlepszą praktyką cyfrowego zdrowia psychicznego specjalista sam najpierw musi dostać od nas konto – mówi dr Piotr Toczyski.
Dlaczego tak ważna jest współpraca ze specjalistą zdrowia psychicznego? Dr Piotr Toczyski wyjaśnia:
– Zależy nam na tym, żeby osoba przechodząca przez trudności nie zostawała sama z narzędziem, tylko miała swojego przewodnika z punktu wsparcia psychospołecznego, gabinetu, poradni albo chociaż telefonu zaufania. Takie usługi świadczą też organizacje pozarządowe. Kilkudziesięciu polskich przewodników ma swoje wizytówki na podstronie guides.iFightDepression.com.
Bezpłatne dla specjalistów, klientów i pacjentów, działające i sprawdzone klinicznie warsztaty dostępne są w Polsce dzięki grantom z programów o zdrowiu Komisji Europejskiej (3rd Health Programme i EU4HEALTH). Ich miejscem realizacji w Polsce jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, stuletnia polska uczelnia pedagogiczna.
– Okazujemy się pionierem w Polsce w innowacyjnych rozwiązaniach dla publicznego zdrowia psychicznego i cyfrowego zdrowia psychicznego. Na tym polega europeizacja zdrowia w czasie, gdy Komisja Europejska ogłosiła zdrowie psychiczne jednym z filarów Europejskiej Unii Zdrowotnej. Kompleksowe podejście do zdrowia jest ważne, bo depresja może dotknąć każdego, ma wiele twarzy, ale można ją skutecznie leczyć. Także patronka naszej Akademii, znakomicie wykształcona w Europie twórczyni polskiej pedagogiki specjalnej, przeszła w swoim życiu epizod depresyjny – dodaje dr Piotr Toczyski.
Nie lekceważmy objawów z autotestu na depresję (iFightDepression.com/pl/autotest). Jeżeli doświadczają ich bliskie nam osoby, pójdźmy z nimi nawet do lekarzy rodzinnych.
– Przypominajmy szeroko o wytycznych leczenia depresji w podstawowej opiece zdrowotnej, które od 2019 r. zaleca Naczelna Izba Lekarska i Polskie Towarzystwo Psychiatryczne – przypomina dr Piotr Toczyski. – Dzielmy się tym autotestem w swoich miejscach pracy i społecznościach lokalnych. Jest anonimowy, podobnie jak anonimowe mogą być warsztaty tool.iFightDepression.com. Specjalista może założyć konto, wpisując jedynie inicjały albo pseudonim uczestnika i adres email utworzony specjalnie dla potrzeb korzystania z narzędzia.
Jaką informację możemy przekazać klinikom, gabinetom i organizacjom pomocowym pracującym z osobami z Ukrainy? Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej udostępniła na swoim profilu facebookowym treść, którą można przekazać dalej:
„Jesteś specjalistą lub specjalistką zdrowia psychicznego? Pracujesz z osobami, które przyjechały do Polski z Ukrainy? A może znasz instytucje i organizacje, które prowadzą psychoterapię, poradnictwo psychologiczne, grupy wsparcia? Mamy dla Was znane w Europie bezpłatne narzędzie iFightDepression, które przetłumaczyliśmy na języki ukraiński i rosyjski. Możecie używać go bezpłatnie w pracy ze swoimi ukraińskimi klient(k)ami i pacjent(k)ami. To sześć zbadanych klinicznie warsztatów z katalogu najlepszych praktyk Komisji Europejskiej. Wszystkie oparte są na terapii poznawczo-behawioralnej.
