Smartfon w dłoni dziecka nikogo już dziś nie dziwi
Najnowszy raport CBOS (2025) pokazuje, że z urządzeń takich jak smartfon, tablet czy komputer korzysta aż 83% dzieci w wieku od 1 do 17 lat. Co więcej, do użytkowników należy już blisko 38% maluchów poniżej 5. roku życia. Oznacza to, że kontakt z ekranami zaczyna się bardzo wcześnie — często jeszcze zanim dziecko opanuje w pełni chodzenie czy pierwsze zdania. Choć najmłodsze dzieci korzystają z urządzeń krócej (średnio mniej niż godzinę dziennie), z każdym rokiem czas ten szybko rośnie — przeciętnie o około 17 minut rocznie. W efekcie w wieku 5–7 lat dzieci spędzają już średnio godzinę dziennie przed ekranem, a nastolatki powyżej 12. roku życia co najmniej trzy godziny, nierzadko nawet cztery.
Raport CBOS pokazuje także, że skala i długość korzystania z urządzeń zależą od sytuacji domowej. Dzieci z gospodarstw w trudniejszej sytuacji materialnej spędzają przed ekranami znacznie więcej czasu (średnio nawet 220 minut dziennie) niż te wychowujące się w domach o lepszej kondycji finansowej (121 minut). Różnice widać także w wielkości gospodarstwa domowego: im więcej osób w domu, tym więcej czasu spędzanego na korzystaniu z urządzeń
To z jednej strony potwierdza, że ekran stał się naturalnym elementem codzienności dziecka, z drugiej — rodzi pytanie, jak równoważyć tę rzeczywistość z potrzebą ruchu, kreatywnej zabawy i kontaktów społecznych, które są fundamentem rozwoju w pierwszych latach życia.
Jak rozwijają się maluchy w pierwszych latach życia?
Warto więc wiedzieć, że to właśnie w pierwszych latach życia kształtują się fundamenty rozwoju. Po ukończeniu pierwszego roku dziecko doskonali motorykę – najpierw uczy się pewnie chodzić, potem biega, podskakuje i wspina się. Równocześnie rośnie sprawność dłoni: maluch buduje wieże z klocków, rysuje proste linie, uczy się samodzielnie ubierać i jeść. To także czas silnych zmian emocjonalnych – dziecko eksperymentuje ze słowem „nie”, testuje granice i uczy się wyrażać uczucia. Pod koniec drugiego roku życia zna już setki słów, buduje pierwsze zdania i zasypuje otoczenie pytaniami „dlaczego?” i „po co?”.
W wieku 3–5 lat rozwój jeszcze przyspiesza: dzieci uczą się jeździć na rowerku, skakać na jednej nodze, bawić się wspólnie w grupie i tworzyć własne historie w zabawach tematycznych. Zasób słownictwa sięga kilku tysięcy wyrazów, a coraz lepsza koordynacja pozwala rysować, lepić czy korzystać z nożyczek. To właśnie wtedy rozwijają się empatia, zdolność współpracy i koncentracja – umiejętności absolutnie kluczowe w dalszej edukacji.
Jeśli maluch spędza więcej godzin na pasywnym wpatrywaniu się w ekran niż na aktywnym poznawaniu świata, łatwo zaniedbać naturalne etapy rozwoju. Dlatego tak ważne jest, by równoważyć obecność technologii w codzienności i dbać, aby obok smartfona znalazło się miejsce na ruch, zabawę z rówieśnikami i twórcze doświadczenia. Właśnie to przypomina nam Ogólnopolski Dzień Przedszkolaka – święto, które pokazuje, że dzieciństwo powinno być pełne działania, relacji i radości odkrywania, a nie tylko kolorowych ekranów – podkreśla Katarzyna Spieszko, Marketing Manager, MGA Entertainment Poland.
Jak wspierać najmłodszych?
Maluchy potrzebują codziennej dawki ruchu – dla zdrowia, lepszej koncentracji i zwykłej dziecięcej radości. Najprostsze aktywności, jak gra w berka, taniec czy spacer, pomagają rozwijać koordynację i dają poczucie sprawczości. Warto też sięgać po zabawki, które wspierają motorykę dużą, jak zestawy Little Tikes, świetnie sprawdzające się w ogrodzie czy przedszkolnym placu zabaw.
Nie mniej ważne są zabawy w naśladowanie dorosłych. To właśnie wtedy dziecko ćwiczy empatię, uczy się rozumieć emocje innych i rozwija wyobraźnię. Lalka BABY born Emma pozwala poczuć się w roli opiekuna – nakarmić, przebrać, zatroszczyć się – a równocześnie daje dzieciom okazję do budowania własnych historii, także tych inspirowanych serialem animowanym. Podobny walor ma zabawa w kuchnię: seria Creative Chefs uczy planowania i współpracy, rozwija zmysły, a przy okazji wspiera dobre nawyki związane z jedzeniem.
Dziecięca ciekawość znajduje ujście również w eksperymentowaniu. Proste doświadczenia z zestawami Wonder Factory zamieniają codzienne pytania „a dlaczego?” w fascynującą przygodę poznawczą. Dzięki nim dziecko ma szansę nie tylko obserwować świat, ale też odkrywać pierwsze związki przyczynowo-skutkowe – czyli robić to, co naturalnie robi każdy mały odkrywca.
Dlaczego warto? Według UNICEF, wczesne wspieranie rozwoju – zarówno ruchowego, jak i emocjonalnego – ma ogromne znaczenie dla przyszłości dziecka. Maluchy, które mają przestrzeń do kreatywnej zabawy, łatwiej adaptują się do nowych sytuacji, chętniej współpracują i szybciej odnajdują się w grupie – podsumowuje Katarzyna Spieszko, Marketing Manager, MGA Entertainment Poland. Ogólnopolski Dzień Przedszkolaka to więc nie tylko okazja do świętowania, ale też przypomnienie, że to, jak dziś wspieramy najmłodszych, kształtuje ich przyszłość. A czasem wystarczy lalka, piłka czy zestaw kuchenny, by maluch rozwinął umiejętności, które zostaną z nim na całe życie – dodaje.
