Zdaniem dr hab.n.med. Agnieszki Kapłon-Cieślickiej najnowsze badania dotyczące profilaktyki chorób serca wskazują, że nawet niewielkie zmiany nawyków mogą przynieść znaczące efekty w redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego. Na przykład, badanie „Lyon Diet Heart Study” wykazało, że wśród pacjentów po incydentach sercowo-naczyniowych, zmiana diety na śródziemnomorską, zgodną z rekomendacjami American Hearth Association, aż o 70% zmniejszyła ryzyko wystąpienia ponownego zawału serca. Wśród czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, na które pacjenci mogą mieć istotny wpływ, jest też m.in.: kontrola wartości ciśnienia tętniczego i stężenia cholesterolu we krwi, zaprzestanie palenia tytoniu, jak również podejmowanie aktywności fizycznej.
Na jakie czynniki ryzyka mogą mieć wpływ pacjenci w zapobieganiu miażdżycy?
Ekspertka kampanii podkreśla, że nie na wszystkie czynniki ryzyka mamy wpływ. Na przykład ryzyko miażdżycy rośnie wraz z wiekiem. Jest również wyższe u mężczyzn niż u kobiet, choć Panie rzadziej się diagnozują. Jeśli w rodzinie mamy osoby, które przebyły zawał serca lub udar mózgu to oznacza, że mogliśmy otrzymać skłonność do wystąpienia miażdżycy w pakiecie genetycznym (im młodszy wiek, w którym wystąpił incydent sercowo-naczyniowy u naszego krewnego, tym wyższe nasze ryzyko). Jest jednak kilka bardzo istotnych czynników, na które możemy mieć wpływ i na nich należy się skupić w działaniach profilaktycznych.
„Istnieją czynniki modyfikowalne, czyli takie, na które mamy wpływ i możemy nad nimi pracować samodzielnie lub pod kierunkiem lekarza. Potwierdzają to m.in. badania INTERHEART, w których wyróżniono dziewięć najważniejszych czynników odpowiedzialnych za ponad 90 procent przypadków zawałów serca. Należą do nich między innymi: wysokie stężenie cholesterolu LDL, palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość brzuszna oraz czynniki psychologiczne i społeczne np. stres, depresja lub choroby psychiczne. Do czynników, które nas chronią zaliczamy natomiast dietę bogatą w owoce i warzywa, unikanie czerwonego mięsa i smażonych potraw oraz aktywność fizyczną.’’ – podkreśla dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Pacjenci z grup ryzyka – konieczność natychmiastowego wdrożenia zmian stylu życia
Pacjenci, którzy mają już za sobą przebyty incydent sercowo-naczyniowy, ale również ci,którzy obciążeni są liczymi czynnikami ryzyka, takimi jak nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, cukrzyca lub otyłość czy nikotynizm – to pacjenci, którzy znajdują się w grupach wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. To oni w pierwszej kolejności powinni natychmiast wdrożyć zmiany stylu życia. Powinni też znajdować się pod stałą opieką lekarską, ponieważ nierzadko istnieje konieczność włączenia odpowiedniej farmakoterapii. Aby sprawdzić, na jakie czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego jesteśmy narażeni możemy na przykład wykonać KardioTest na stronie kardioprotekcja.pl i otrzyma listę spersonalizowanych czynników ryzyka oraz zaleceń profilaktycznych. W przypadku stwierdzenia czynników ryzyka lub chorób układu sercowo-naczyniowego, należy udać się na konsultację lekarską.
Alarmujące dane – prawie 2/3 Polaków choruje na hipercholesterolemię, a 1/3 na nadciśnienie tętnicze
Jak pokazały badania NATPOL, hipercholesterolemia, czyli zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi dotyka większość, bo około 60% dorosłych Polaków, a nadciśnienie tętnicze występuje u 1/3 dorosłych Polaków. Cukrzyca występuje istotnie rzadziej, stanowi jednak bardzo silny czynnik ryzyka chorób układu krążenia. Aby uniknąć narażenia na te czynniki ryzyka, konieczna jest regularna kontrola, w postaci badań profilaktycznych, uwzględniających pomiar ciśnienia krwi oraz oznaczanie stężenia cholesterolu i glukozy we krwi.
Wyniki badań profilaktycznych należy koniecznie skonsultować z lekarzem
Po wykonaniu badań profilaktycznych powinniśmy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który pomoże nam oceni ich wyniki. Lekarz podpowie, czy w naszym przypadku wystarczy zmiana stylu życia, czy może trzeba też włączyć odpowiednie leczenie farmakologiczne. Odpowiednia kontrola wartości ciśnienia tęteniczego, stężenia cholesterolu i poziomu cukru we krwi chroni przed wystąpieniem zdarzeń sercowo–naczyniowych.
Budowanie kapitału dla zdrowego serca
Prewencja sercowo–naczyniowa powinna nam towarzyszyć już od najmłodszych lat. Najlepszą promocją zdrowego stylu życia wśród dzieci jest stosowanie tych zasad w domu, przedszkolu i szkole (do picia woda zamiast soków czy napojów gazowanych, zdrowe posiłki bogate w warzywa i owoce, brak dostępu do niezdrowych przekąsek, wspólna aktywność fizyczna całej rodziny, jak najwięcej zajęć sportowych, zwłaszcza ogólnorozwojowych w przedszkolach i szkołach). Tak budujemy kapitał na przyszłość, aby w organiźmie nie rozwijała się blaszka miażdżycowa, która w dorosłym życiu może być przyczyną zawału serca.
Niestety coraz większym problemem wśród dzieci i młodzieży w Polsce jest otyłość. Polskie dzieci tyją najszybciej w Europie, co w przyszłości będzie się wiązało z większym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych. Dlatego promocja zdrowego sposobu żywienia i aktywności fizycznej wśród dzieci ma tak duże znaczenie – podkreśla dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka.
W materiale wideo dla pacjentów dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka pokazuje również jak czytać wyniki badań profilaktycznych oraz jak prawidłowo mierzyć ciśnienie krwi w warunkach domowych. Zachęcamy do zapoznania się z pełnym materiałem edukacyjnym o czynnikach ryzyka sercowo-naczyniowego, na internetowej stronie kampanii „Akcja Kardioprotekcja”, w zakładce ,,Webinary’’.
W lipcu i sierpniu planowane są również kolejne materiały poradnikowe i spotkania online z pacjentami poruszające kwestie prowadzenia prawidłowej rehabilitacji kardiologicznej i kardioprotekcji. W ramach kampanii „Akcja Kardioprotekcja” latem, w wybranych, popularnych ośrodkach sanatoryjnych w Polsce, odbędą się również spotkania na żywo dla seniorów, podczas których będzie można wykonać KardioTest i sprawdzić indywidualne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego.
Dodatkowo niebawem na stronie kampanii dostępne będą również podcasty o kardioprotekcji i rehabilitacji kardiologicznej przygotowane przez prof. dr hab. n. med. Piotra Jankowskiego, Kierownika Kliniki Chorób Wewnętrznych i Gerontokardiologii, p.o. Kierownika Zakładu Epidemiologii i Promocji Zdrowia w Szkole Zdrowia Publicznego, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie, prof. dr hab. n. med. Ryszarda Piotrowicza z Narodowego Instytut Kardiologii i Wyższej Szkoły Rehabilitacji oraz dr hab. n. med. Agnieszki Kapłon-Cieślickiej z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Zachęcamy do śledzenia aktualności na www.kardioprotekcja.pl
Informacje o kampanii
Ogólnopolska kampania „Akcja Kardioprotekcja” ma na celu poprawę świadomości dotyczącej prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Działania edukacyjne obejmują upowszechnianie wiedzy na temat stosowania kardioprotekcji oraz rehabilitacji kardioprotekcyjnej w społeczeństwie, jako skutecznego zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym. Dane GUS z 2020 wskazywały, że choroby układu krążenia w Polsce przewodzą stawce przyczyn umieralności, wyprzedzając choroby nowotworowe i choroby układu oddechowego. W 2019 r. łącznie odpowiadały one za 73 proc. wszystkich zgonów. W skład Rady Ekspertów kampanii wchodzą: prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski, prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz oraz dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka. Inicjatorem kampanii jest Zentiva, właściciel leku Polocard.
