Stres jest nieuchronną częścią życia, psychologiczną reakcją na różne nowe sytuacje, trudne wydarzenia i stawiane przed nami wymagania. Każdy z nas odczuwa go regularnie, gdy podejmuje nowe wyzwania lub doświadcza zmiany. Może mieć wpływ pozytywny taki jak większa gotowość do działania, jak i negatywny, gdzie pozostajemy w ciągłym stanie napięcia i zdenerwowania. Różnymi metodami można też sobie z nim radzić. Jak robią to Polacy?
Co nas stresuje i odstresowuje?
Według najnowszego raportu pt. „Stres pod lupą: jak radzą sobie z nim Polacy” przygotowanego na podstawie badania opinii przeprowadzonego w październiku 2024 r. na reprezentatywnej grupie Polaków1 wielu z nas stresuje się często, aż kilka razy w tygodniu (30%). Co niepokojące, tyle samo respondentów (30%) odpowiedziało także, że stres dotyka ich codziennie. Powody są różne, z czego najczęściej wskazywane to własne zdrowie oraz sytuacja finansowa (po 37% respondentów). Na drugim miejscu uplasowały się relacje z rodziną i bliskimi (32%) oraz praca (31%). Wysokie pozycje zajęły także życie w ciągłym biegu (27%) oraz zmiany w życiu osobistym (26%).
Zapytani o metody radzenia sobie ze stresem Polacy wskazali kilka najczęstszych. Zaliczamy do nich słuchanie muzyki (37%), spędzanie czasu na świeżym powietrzu (35%), oglądanie filmów lub seriali (33%), czy oddawanie się swojemu hobby (29%). Na kolejnych miejscach uplasowały się rozmowy z bliskimi i drzemki.
„Choć nie zawsze jest to łatwe, warto spojrzeć z ciekawością na źródła stresu, związane z nim emocje, szukając tego, co możemy kontrolować, na co możemy mieć wpływ. Nawet jeśli nie jesteśmy w stanie zrobić czegoś, co całkowicie zredukuje stres (jest on w końcu częścią życia), to być może nasze działania i decyzje mogą pomóc zmniejszyć siłę stresora lub jego wpływ na nas. Warto szukać aktywnych sposobów radzenia sobie i starać się nie unikać związanych ze stresem wyzwań (np. aktywne uczenie się nie usunie w całości stresu związanego z trudnym egzaminem, ale daje poczucie wpływu i zwiększa szansę na pozytywny wynik) – wskazuje dr Rafał Albiński, psycholog, psychoterapeuta współpracujący z marką Persen.”
Jak nieprzepracowany stres wpływa na zdrowie?
Jednocześnie, jak wynika z badania ponad połowa respondentów – 56% – przyznaje, że ich metody na stres nie są do końca skuteczne. A 48% pytanych stwierdza, że jeśli ich metody na stres nie działają to nic z tą sytuacją nie robią.
Tymczasem chroniczny stres, nieprzepracowany w sposób świadomy, może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób, takich jak bezsenność, stany lękowe i depresja. Ponadto stres osłabia nasz organizm na poziomie hormonalnym, wpływa na układ nerwowy oraz zdolność do regeneracji.
Może mieć także negatywne skutki dla układu krążenia – wynika z badania z 2023 roku, przedstawionego na konferencji American Heart Association2, które wykazało, że chroniczny stres prowadzi do zwiększonego ryzyka zawału serca, udaru i innych problemów sercowych.
Szczególnie ważne jest, aby zwrócić uwagę na objawy somatyczne stresu takie jak: różnego rodzaju bóle, zawroty głowy, obniżenie odporności, podwyższone ciśnienie i problemy żołądkowo-jelitowe.
„Warto monitorować poziom stresu, a także oceniać na ile nasze sposoby radzenia sobie z nim są skuteczne. Kluczowa jest tu postawa „ciekawskiego naukowca”, który chce zrozumieć co się dzieje, a nie oceniać, osądzać czy krytykować – wewnętrzna krytyka może dodatkowo zwiększyć obciążenie wynikające ze stresu. Taka obserwacja pomoże nam ocenić na ile nasza odpowiedź na stresor wynika z postrzegania sytuacji, a na ile jest to obiektywne wyzwanie. Co ważne, nawet w przypadku trudnych wyzwań, takich jak utrata pracy, czy choroba, sposób w jaki myślimy o sytuacji (i to, jakie w efekcie wiary w prawdziwość tych myśli odczuwamy emocje i jakie zachowanie podejmujemy) ma duże znaczenie. Istotne też, aby szukać pomocy, jeśli czujemy, że nasze sposoby radzenie sobie są nieskuteczne. Tu może pomóc psycholog lub psychoterapeuta; ważne, aby szukać ekspertów po ukończonych kursach certyfikacyjnych, lub w trakcie takich kursów. Przykładem – niejedynym – zweryfikowanego naukowo podejścia skutecznego w przypadku radzenia sobie ze stresem jest terapia poznawczo-behawioralna, która może pomóc zrozumieć jak nasze myślenie i podejmowane decyzje wpływają na poziomy odczuwanego stresu i emocje, których doświadczamy” – dodaje dr Rafał Albiński, psycholog, psychoterapeuta współpracujący z marką Persen.
Chroniczny stres to problem, który dotyka coraz większą część społeczeństwa, dlatego ważne jest, aby podejmować aktywnie kroki w kierunku lepszego zrozumienia i zarządzania sytuacjami stresowymi. Firma Zentiva, której misją jest dbanie o zdrowie i dobre samopoczucie wszystkich pokoleń, prowadzi działania budujące świadomość nt. stresu, dostarczając materiały edukacyjne dotyczące sposobów na jego skuteczne redukowanie i tym samym poprawienie komfortu życia.
Więcej informacji można znaleźć na stronie www.persen.pl
1 Badanie zrealizowane w dniach 26-29 września 2024 r. przez firmę Opinia24 techniką ankiety internetowej (CAWI) na reprezentatywnej próbie 1000 Polaków w wieku 18+.
2 https://newsroom.heart.org/news/depression-anxiety-and-stress-linked-to-poor-heart-health-in-two-new-studies
